HENRYKÓW

Henryków to niezwykle malownicza wieś położona w Gminie Ziębice na Dolnym Śląsku. Swoją sławę zawdzięcza zespołowi obiektów cysterskich oraz zdaniu wypowiedzianemu w pobliskiej wsi Brukalice i zanotowanemu w “Księdze Henrykowskiej”, które jest uznawane za pierwsze zapisane
zdanie w języku polskim
.
Henryków to obowiązkowy punkt na mapie każdego turysty – czy to z Polski, czy z zagranicy. Półmaraton Henrykowski jest doskonałą okazją do odwiedzenia tego pięknego miejsca w naszym kraju, tym bardziej, że jest ono bardzo łatwo dostępne zarówno dzięki połączeniu kolejowemu
(stacja PKP na linii Wrocław-Kłodzko), jak również dzięki położeniu przy drodze wojewódzkiej nr 395 Wrocław-Paczków. Henryków znajduje się w odległości ok. 55 km od Wrocławia i ok. 45 km od Kłodzka.

W 1222 r. powstała w Henrykowie fundacja cysterska dokonana przez kanonika Mikołaja, notariusza wrocławskiego księcia Henryka Brodatego – za jego zgodą i z określenia formalnego fundatora w osobie książęcego syna Henryka II Pobożnego. W 1227 r. przybyli tu pierwsi zakonnicy z Lubiąża. W skład obecnego zespołu obiektów, stanowiącego zabytek w skali ponadnarodowej, wchodzą:

  • XIII-wieczny kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela, rozbudowany w XIV, XVII i XVIII w. o barokowym wystroju wnętrz.
    To tutaj znajdują się słynne stalle henrykowskie.
  • kolumna Świętej Trójcy z XVII w. znajdująca się przed kościołem Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela
  • barokowy klasztor z XVII w. (obecnie filia Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu). Do klasztoru przylegają: tarasowy
    ogród włoski z XIX w. i ogród opacki z XVIII w
    ., w którego centrum stoi dawny pawilon letni opatów z XVIII w., a z boku oranżeria z XVIII w.
  • fragment muru obronnego z XVII w. z barokowymi bramami: Dolną z roku 1790 i Górną z roku 1701
  • park krajobrazowy z licznymi pomnikami przyrody, który rozciąga się na wschód od klasztoru.

W klasztorze, w latach 1268-73, powstała słynna “Księga Henrykowska”. Zawiera m.in. pierwsze zdanie zapisane w języku polskim – „day ut ia pobrusam, a ti poziwai”, czyli „daj ja pomielę, a ty odpocznij”. Księga ta była kontynuowana w XIV w. i dostarczyła wielu cennych informacji o życiu społeczno-ekonomicznym Śląska. W 2015 r. księga została wpisana na listę „Pamięć Świata” UNESCO.

Odwiedzając Henryków warto zajrzeć do oddalonych zaledwie o 7 km Ziębic. Początki tego niewielkiego, mającego niespełna 10 tysięcy mieszkańców miasta, sięgają połowy XIII w. Bogata historia Ziębic spowodowała, że na terenie miasta można podziwiać unikalną zabudowę mieszczańską z XIX w. W wielu kamienicach zachowały się średniowieczne piwnice oraz renesansowe sienie. Dominantę rynku stanowi ratusz
przebudowany w XIX w., którego początki sięgają wieku XIV. W ratuszu znajduje się unikalne w skali kraju Muzeum Sprzętu Gospodarstwa Domowego.

Zabytkową część miasta, która pamięta czasy średniowiecza, otaczają mury obronne wraz z doskonale zachowaną i niedawno wyremontowaną Bramą Paczkowską. Warto dodać, że Ziębice nie zostały zniszczone podczas II wojny światowej, dlatego wiele zabytków nadal można oglądać w ich niemal oryginalnym stanie.

Ciekawostką w Ziębicach jest także największa w Europie ceramiczna rzeźba Orła Piastowskiego. Orzeł góruje nad miastem, na wzgórzu zabytkowego Parku Miejskiego, a spod jego stóp rozciąga się przepiękny widok na panoramę miasta.

Położenie Henrykowa u zachodniego podnóża Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich daje odwiedzającym także wiele możliwości pieszych wędrówek.
Jedna z ulubionych tras prowadzi na Gromnik – najwyższe wzgórze Wzgórz Strzelińskich mierzące 393 m n.p.m. W czasach prehistorycznych Gromnik prawdopodobnie był – podobnie jak Ślęża – miejscem kultu pogańskiego. Odległość pomiędzy Henrykowem a Gromnikiem to ok. 11 km. Trasę tę można pokonać pieszo w ok. 2 godziny.